نخستین موضع امیرعبداللهیان درباره مذاکرات اصل گفت‌وگوهاي وين قابل قبول است و انجام مي‌شود
وزیر خارجه ایران در اولین موضع‌گیری خود درباره «مذاکرات احیای برجام در گرندهتل اتریش» گفت: اصل گفت‌وگوهای وین قابل قبول است و انجام می‌شود. حسین امیرعبداللهیان در تماس‌های تلفنی با وزرای خارجه آلمان، فرانسه و اتریش تاکید کرد تروئیکای اروپایی باید رفتار خود را تغییر دهد و به بی‌عملی در اجرای تعهدات خود ذیل برجام خاتمه دهد. او همچنین گفته است که مذاکره برای مذاکره، قابل قبول نیست. سه کشور اروپایی از جمهوری اسلامی خواسته‌اند تا هرچه سریع‌تر به میز مذاکرات احیای برجام بازگردد.
مذاکرات وین انجام می‌شود
همزمان با تاکید تروئیکای اروپایی مبنی بر بازگشت هرچه سریع تر ایران به میز مذاکرات احیای برجام، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با بیان اینکه تروئیکای اروپایی باید رفتار خود را تغییر داده و به بی‌عملی در اجرای تعهدات خود ذیل برجام خاتمه دهد، گفت که اصل گفت‌وگوهای وین قابل قبول است و انجام می‌شود.
به گزارش خبرگزاری پیام شبستر، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان روز پنج شنبه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای ایرانی خود با تشکر از تسهیل انتقال اتباع آلمانی از افغانستان، درباره تحولات افغانستان با امیرعبداللهیان به تبادل‌نظر پرداخت. وزیر خارجه آلمان در خلال این گفت‌وگو آغاز هرچه سریع‌تر گفت‌وگوهای وین را خواستار شد و آمادگی کشورش را برای ارتقای همه‌جانبه روابط دوجانبه مورد تاکید قرار داد.
در اطلاعیه وزارت خارجه آلمان آمده است که طرفین از جمله پیرامون اوضاع افغانستان، وضعیت کرونا و مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران تبادل نظر داشته‌اند.
امیرعبداللهیان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی دو‌رویی آمریکایی‌ها را که حتی در ارسال کالاهای دارویی و حیاتی مانند واکسن تولیدی در آلمان نیز موانع تحریمی ایجاد کرده‌اند، مورد انتقاد قرار داد. امیرعبداللهیان با اعلام اینکه آمریکایی‌ها درک درستی از منطقه و مردم آن، به ویژه ایران ندارند افزود: آمریکایی‌ها باید بدانند جز با زبان احترام، ادب و منطق نمی‌توانند صحبت کنند و این ادبیاتی که گاه و بیگاه به کار می‌گیرند نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی‌کند، بلکه خود مساله‌سازاست.
وزیر امور خارجه ایران با اعلام اینکه اصل گفت‌وگوهای وین قابل قبول است و انجام می‌شود، اما مذاکره‌ای را قبول داریم که به رفع واقعی تحریم‌ها و تامین حقوق حقه ایران بینجامد، به تروئیکای اروپایی توصیه کرد رفتار خود را تغییر داده و به بی‌عملی در اجرای تعهدات خود ذیل برجام خاتمه دهد. امیرعبداللهیان از ارتقای همکاری‌های دوجانبه در همه حوزه‌ها استقبال کرد.
امیرعبداللهیان دو روز قبل از این تماس تلفنی، در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت که ایران برای انتخاب تیم مذاکره‌کننده احیای برجام به دو الی سه ماه زمان نیاز دارد. وزیر امور خارجه همچنین با بیان اینکه به دنبال فرار از میز مذاکره نیستیم، گفت: دولت سیزدهم مذاکره‌ای را مذاکره می‌داند که دستاوردهای ملموسی در راستای تامین منافع و حقوق ملت ایران داشته باشد. سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان در واکنش به این گفته تاکید کرد که فرصت مذاکره بر سر احیای توافق هسته‌ای «نامحدود» نیست و از ایران خواست، با رویکردی سازنده و در نخستین لحظه ممکن به مذاکرات بازگردد.
مذاکره برای مذاکره، قابل قبول نیست
امیرعبداللهیان همچنین ساعاتی پس از گفت‌وگو با همتای آلمانی، در تماس تلفنی وزیرخارجه اتریش با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از اصل مذاکره استقبال می‌کند، تصریح کرد: مذاکره برای مذاکره، قابل قبول نیست.
در تماس تلفنی «شالنبرگ» وزیر امور خارجه اتریش با حسین امیرعبداللهیان، طرف اتریشی با تبریک آغاز به کار وزیر امور خارجه کشورمان آمادگی اتریش برای ارتقای همکاری‌ها را اعلام و از کمک جمهوری اسلامی ایران در زمینه انتقال اتباع اتریشی از افغانستان تشکر و قدردانی و بر ضرورت تبادل نظر درباره برجام و از سرگیری گفت‌وگوهای وین تاکید کرد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در این گفت‌وگوی تلفنی بر همکاری‌های اقتصادی و تجاری به ویژه در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، علم و فناوری تاکید کرد.وزیر امور خارجه درباره برجام نیز تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران سهم اساسی خود را برای حفظ برجام با صبر راهبردی در مقابل خروج آمریکا و بی‌عملی طرف اروپایی نشان داده است و اکنون وقت طرف‌های دیگر برجامی است که همراهی لازم را کرده و به صورت واقعی و عملی تعهدات خود را اجرا کنند. امیرعبداللهیان با اعلام اینکه جمهوری اسلامی ایران از اصل مذاکره استقبال می‌کند، افزود: اما مذاکره برای مذاکره، قابل قبول نیست.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره نشست بغداد نیز این ابتکار را پلت‌فرم خوبی برای همکاری‌های درون منطقه‌ای خواند و اضافه کرد: البته عراق و حاکمیت این کشور مورد هدف اقدامات مداخله‌جویانه و غیر مسوولانه برخی طرف‌ها از جمله آمریکا بوده، همان‌گونه که در ترور بزدلانه قهرمان بین‌المللی مبارزه با تروریسم یعنی سردار سلیمانی و فرمانده بلندپایه عراقی ابومهدی المهندس شاهد بودیم.
وزیر امور خارجه ایران پیشتر و روز سه شنبه ۹ شهریور در تماس تلفنی وزیر خارجه کرواسی اعلام کرد: مذاکره برای مذاکره سیاست ایران نیست و مذاکره باید معطوف به تامین منافع مردم ایران باشد و آمریکا باید بداند تنها با زبان احترام می‌تواند با ملت ایران صحبت کند.
مذاکرات باید دو اصل را تامین کند
از سوی دیگر وزیر امور خارجه ایران در توییتی با اشاره به تماس تبریک وزرای خارجه آلمان، فرانسه و اتریش نوشت: تاکید کردم که مذاکرات وین باید منافع و حقوق ایران را تامین کند و رفتار غیرمسوولانه و بی‌عملی اتحادیه اروپا باید پایان یابد. حسین امیرعبداللهیان پنج‌شنبه شب در توییتی نوشت: در تماس تبریک وزرای خارجه آلمان، فرانسه و اتریش درباره سیاست خارجی متوازن و تنظیم روابط با اتحادیه اروپا، ارسال واکسن، افغانستان، منطقه و برجام بحث شد.وی افزود: تاکید کردم که مذاکرات وین باید منافع و حقوق ایران را تامین کند.رفتار غیرمسوولانه و بی‌عملی اتحادیه اروپا باید پایان یابد.
پاریس خواستار ازسرگیری مذاکرات شد
پیشتر امیرعبداللهیان روز چهارشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای فرانسوی ضمن تاکید بر بازگشت اروپا و آمریکا به تعهدات برجامی، تصریح کرد: ایران در مذاکراتی حضور می‌یابد که نتایج ملموسی را در تامین حقوق و منافع مردم داشته باشد.
وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که وزیر خارجه این کشور از همتای ایرانی خود خواسته که هرچه سریع‌تر مذاکرات وین برای احیای برجام از سرگرفته شود. وزارت امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه با صدور بیانیه‌ای در پی گفت‌وگوی تلفنی بین «ژان ایو لودریان» و «حسین امیرعبداللهیان» وزرای خارجه فرانسه و جمهوری اسلامی ایران، خواستار بازگشت هرچه سریع‌تر ایران به مذاکرات درباره برجام شد.
بنا بر گزارش رادیو بین‌المللی فرانسه، وزارت خارجه فرانسه در بیانیه خود درباره محتوای گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه فرانسه و جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «وزیر (لودریان)، بر اهمیت و فوریت احیای فوری مذاکرات (برجام) که از ماه ژوئن از طرف ایران متوقف شده است، تاکید کرد.»
طبق این گزارش، لودریان همچنین در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان درباره گام‌های برجامی ایران در جهت کاهش تعهدات به واسطه بدعهدی طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان، ابراز نگرانی کرد.
پیش از این وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره گفت‌وگوی تلفنی لودریان و امیرعبداللهیان گزارش کرده بود که وزیر خارجه ایران از همتای فرانسوی خود خواسته تا آمریکا و اروپا به تعهدات برجامی خود بازگردند.وزیر امور خارجه ایران در این خصوص به لودریان تاکید کرد: هیات حاکمه آمریکا به واسطه خروج غیرقانونی از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه مردم بزرگ ایران و طرف‌های اروپایی به دلیل بی‌عملی شان، مسوول بروز شرایط فعلی هستند و باید به اجرای کامل تعهدات برجامی‌شان بازگردند و بر این اساس جمهوری اسلامی ایران در مذاکراتی که نتایج ملموسی را در تامین حقوق و منافع مردم ایران در بر داشته باشد، حضور خواهد یافت.
وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و فرانسه همچنین درباره تحولات افغانستان گفت‌وگو کرده و بر ضرورت همکاری برای ترغیب تمامی طرف‌ها به تشکیل دولت فراگیر، برای تضمین ثبات و امنیت در این کشور و منطقه تاکید کردند. وزیر خارجه فرانسه در حالی از ایران خواسته به تعهدات برجامی بازگردد که آمریکا و طرف‌های غربی توافق برجام همچنان در حال نقض تعهداتشان در این توافق هستند.گزارش‌ها حاکی از آن است که تاکنون شش دور مذاکرات غیرمستقیم در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام با ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچ‌گونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
از سوی دیگر مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده، این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد.تهران البته تاکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
چراغ سبز آمریکا برای لغو تحریم‌ها
همزمان با این تحولات، یک دیپلمات ارشد آمریکایی گفت: ما آماده‌ایم راهی پیدا کنیم تا تحریم‌های مغایر با برجام را‌برداریم و ایران هم اقدامات هسته‌ای که با برجام مغایر است را به عقب برگرداند.به گزارش خبرآنلاین، لورا روزن خبرنگار آمریکایی نوشت: یک دیپلمات ارشد آمریکایی گفت که آنها هنوز منتظر پاسخ ایران درباره زمان آماده شدن برای از سرگیری مذاکرات بین‌المللی برای احیای احتمالی برجام هستند.
بنابر این گزارش این دیپلمات افزود:«در حالی که زمان یک عامل تاثیرگذار است، مهم‌تر این است که ایرانیان با موضعی واقع‌بینانه که به بازگشت متقابل به توافق کمک می‌کند، به مذاکرات بازگردند.» در ادامه این مطلب آمده است: این دیپلمات ارشد آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «ما آماده‌ایم راهی پیدا کنیم تا تحریم‌های مغایر با برجام را برداریم و آنها نیز اقدامات هسته‌ای را که با برجام مغایر است به عقب برگردانند.»
وی گفت: «ما آماده‌ایم تا مذاکرات را با این روح و نگرش ادامه دهیم و سعی کنیم به سرعت به نتیجه برسیم تا ورق را برگردانیم.» وی افزود: «ایرانی‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا آنها نیز متعهد به این کار هستند یا نه.در غیر این صورت، ما مجبوریم مسیر متفاوتی را انتخاب کنیم.»
نگرانی اسرائیل از ادامه یافتن مذاکرات وین
در شرایطی که زمینه‌های بازگشت ایران و طرف‌های برجامی به مذاکرات گرند هتل وین کم‌کم در حال آماده شدن است، یک پایگاه خبری آمریکایی در گزارشی به نقل از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا و منابع مطلع مطرح کرد که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در دیدار اخیرش با رئیس‌جمهور آمریکا از ادامه یافتن مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین ابراز نگرانی کرده است، اگرچه به نظر می‌رسد با وجود نگرانی‌های اسرائیل، رویکرد بایدن نسبت به این موضوع در جهت به نتیجه رسیدن مذاکرات و توافق با ایران است.
به گزارش «پیام شبستر»، پایگاه خبری آمریکایی واشنگتن فری بیکن در گزارشی درباره استخدام دن شاپیرو سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل به عنوان مشاور جدید تیم وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران و دیدار اخیر نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی و جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا نوشت: استخدام شاپیرو این سیگنال را می‌فرستد که دولت آمریکا قصد ندارد به هشدارهای اسرائیل اعتنا کند. طبق گفته یک مقام آمریکایی مطلع، مقامات ارشد دولت بایدن در نخستین دیدار بنت با بایدن به او گفتند که آمریکا از تلاش‌ها برای مذاکره بر سر بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای دست نخواهد کشید. او به واشنگتن فری بیکن گفت، «درخواست‌هایی از سوی نخست وزیر اسرائیل درباره بازگشت به توافق هسته‌ای در این دیدار مطرح شد اما دولت فعلی در این زمینه دیدگاه محدودی دارد.
فری بیکن در ادامه نوشت: بنت در دیدار با بایدن و مقامات ارشد دولتی از اینکه مذاکرات ادامه‌دار احیای توافق هسته‌ای منجر به رهایی ایران از تحریم‌های اقتصادی و کمبود منابع مالی آن خواهد شد ابراز نگرانی کرد.اسرائیلی‌ها از این بابت نگرانند که توافق جدید موجب جسورتر کردن ایران و نیروهای نیابتی وابسته به آن خواهد شد که در مرزهایش فعالیت می‌کنند. این نگرانی‌ها از زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفته، بیشتر هم شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به واشنگتن فری بیکن گفت که شاپیرو به تیم رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران ملحق خواهد شد که در راستای رسیدن به یک توافق جدید با ایران فعالیت می‌کنند.او همچنین گفت که سیاست آمریکا در زمینه ایران «تا حد زیادی از مشارکت دیپلماتی با استعداد و با تجربه بهره مند خواهد شد.» گزارش واشنگتن فری بیکن همچنین مطرح کرد: بایدن و بنت هفته گذشته درباره آنچه تهدید ایران خوانده شده است، گفت‌وگو کردند.اگرچه، وزارت خارجه آمریکا چیزی در این باره نگفته است که آیا نگرانی اسرائیل درباره یک توافق جدید در رویکرد دولت آمریکا نسبت به این توافق دخیل خواهد شد یا نه. این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین گفت که «رئیس‌جمهور صریحا تعهدش را نسبت به اطمینان یافتن از اینکه ایران هیچ‌گاه یک سلاح هسته‌ای تولید نکند، بیان کرد. بایدن و بنت اقدامات در راستای جلوگیری از رفتار منطقه‌ای ایران را بررسی کردند.آنها تعهداتشان را نسبت به فعالیت سازنده و تعمیق همکاری در راستای پرداختن به تمامی جنبه‌های امنیت اسرائیل در قبال ایران و دیگر تهدیدها تصریح کردند.»
احتمال دیدار مقامات ایران و آژانس
یک شبکه آمریکایی نیز مدعی شده مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال ملاقات با «محمد اسلامی» رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران پیش از برگزاری کنفرانس عمومی آژانس در ماه میلادی جاری است. شبکه آمریکایی «بلومبرگ» در گزارشی مدعی شده حمایتی که ایران از چین و روسیه دریافت می‌کند، تاثیر منفی بر تلاش‌های آمریکا و اروپا در ترغیب ایران برای بازگشت به گفت‌وگوهای احیای برجام در ماه میلادی جاری، داشته است.
به ادعای این رسانه آمریکایی، نتیجه این شده که پس از سه سال از گذشت سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ، ایران اورانیوم را نزدیک به سطح تسلیحات غنی کرده، در حالی که اقتصاد آن با کمک پکن و مسکو نشانه‌هایی از ثبات را بروز می‌دهد، حتی در شرایطی که صادرات نفت که برای این کشور مهم است همچنان به‌شدت تحت تحریم قرار دارد.
بلومبرگ در ادامه این ادعاها، افزود دیپلمات‌ها و تحلیلگران معتقدند که این تحولات فضایی را برای دولت جدید ایران ایجاد می‌کند تا فهرست امتیازاتی را که از واشنگتن در ازای پایبندی به توافق ۲۰۱۵ می‌خواهد، گسترش دهد که انجام این کار می‌تواند مذاکرات احیای برجام را به سال آینده بکشاند، روند مذاکرات را به طور کامل مختل کند یا به آشفتگی جدیدی در غرب آسیا منجر شود.
به گزارش بلومبرگ به نقل از دو مقام که در انطباق با قوانین دیپلماتیک خواستار فاش نشدن نامشان شدند، در حالی که هیچ تاریخ رسمی‌ای برای دور هفتم مذاکرات با هدف احیای توافق تعیین نشده است، انتظار گفت‌وگوها در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ۲۱ سپتامبر (۳۰ شهریور) در وین برگزار می‌شود، وجود دارد.
این دو مقام افزودند، در همین حال، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال ملاقات با «محمد اسلامی» رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران پیش از کنفرانس وین است. این دو مقام گفتند «او می‌خواهد تمایل تهران برای بازگرداندن دسترسی گسترده به ناظران آژانس-که در اعتراض به تحریم‌های آمریکا متوقف شده است -و همکاری ایران با بازرسان بین‌المللی را بسنجد.»
به ادعای مقاماتی که با بلومبرگ در وین صحبت کردند، دیپلمات‌های اتحادیه اروپا منتظر نتیجه رایزنی‌های بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران قبل از تصمیم‌گیری در این خصوص هستند که به تدوین پیش‌نویس قطعنامه‌ای که ایران را به دلیل عدم همکاری محکوم می‌کند، بپردازند یا خیر. به ادعای بلومبرگ، در حالی که چنین سندی در نهایت می‌تواند منجر به ارجاع مجدد ایران به سازمان ملل شود، این مقام‌ها گفتند بعید است تهران با اقدامات اضافی شورای امنیت روبه‌رو شود زیرا چین و روسیه به طور قطع تلاش برای اعمال تحریم‌های جدید را مسدود خواهند کرد.
«تارا کرونبرگ» یکی از همکاران موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم که قبلا به عنوان نماینده پارلمان اتحادیه اروپا در مساله هسته‌ای ایران کار کرده، گفت: اروپا پس از اعمال سیاست فشار حداکثری ایالات متحده با یک مخمصه تقریبا نامحتمل روبه رو شده است.اروپا اعتبار خود را برای ایران از دست داده و این کشور به شرق به سمت چین می‌چرخد.